Nguồn gốc & Công dụng

Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) là cây thuốc nam quý có nhiều lợi ích trong việc chăm sóc sức khỏe – đặc biệt là sức khỏe hô hấp. Cây Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) hiện đang được trồng khá nhiều ở các vùng núi miền trung Việt Nam và dần trở nên quen thuộc hơn đối với người dân Việt Nam. Tuy nhiên không phải ai cũng nắm rõ về công dụng cũng như cách sử dụng của loại thuốc quý này. Bài viết sau sẽ giúp bạn rõ hơn về công dụng của cây Sâm Núi Răm (Sâm bố chính )
  1. Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) là gì?
Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) là thực vật thân thảo thuộc họ Malvaceae (họ Cẩm quỳ), tên khoa học là Abelmoschus sagittifolius. Dược tính của cây Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) được đánh giá ngang với sâm Hàn Quốc, vì vậy hiện nay Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) được tìm mua khá nhiều.
Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) là cây thân thảo có chiều cao từ 30-50 cm. Thân cây khá yếu ớt nên thường được tìm thấy mọc dựa vào một cây to, ở những nơi ẩm thấp. Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) có hoa màu hồng đỏ. Sâm Núi Răm (Sâm bố chính )  thường ra hoa vào mùa xuân và kết trái vào tháng 6-8 hàng năm. Củ Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) có hình nhân giống củ nhân sâm với đường kính từ 1.5-3 cm.
  1. Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) phân bố ở đâu?
Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) có tên gọi như vậy là vì cây được phát hiện lần đầu tiên ở Châu Bố Chính (nay thuộc Quảng Trạch, Quảng Bình) khoảng 300 năm về trước. Hiện nay, Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) phân bố khá nhiều nơi tại Việt Nam, đặc biệt là vùng núi Tây Bắc, Quảng Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, khu vực nam trung bộ và tây nguyên như Phú Yên, Bình Định, Gia Lai, vùng Núi Răm Quảng Ngãi.
Hiện nay Samnuiram đang qui hoạch vùng Sâm tự nhiên và kết hợp trồng trên diện tích đất trồng cây lâm nghiệp để gìn giữ nguồn gen. Từ đó cho ra sản phẩm chất lượng tương tự Sâm khai thác theo kiểu truyền thống.
  1. Thành phần của Sâm Núi Răm (Sâm bố chính )
Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) chứa rất nhiều các thành phần hóa học có ích cho sức khỏe của người sử dụng như:
  • Saponin (cũng được tìm thấy trong củ nhân sâm) nên sâm Sâm thổ hào (Sâm bố chính ) cũng có khả năng chữa bệnh mất ngủ, tăng cường sức khỏe giống như củ nhân sâm.
  • Phytosterol: điều hòa huyết áp.
  • Chất nhầy: Sâm thổ hào (Sâm bố chính ) là loài sâm duy nhất chứa chất nhầy (D-glucose và L-rhamnose) với hàm lượng từ 35-40% rất tốt cho hệ xương, chống lão hóa.
  • Đường khử: tạo vị ngọt, hồi phục sức khỏe cho người mới ốm dậy.
  • Omega 3, 6, 9: hỗ trợ sức khỏe tim mạch, tăng cường thị lực và sức khỏe trí não
  • Acid amin: rễ Sâm thổ hào (Sâm bố chính ) có chứa 11 loại acid amine rất tốt cho sức khỏe của người sử dụng như histidine, arginine, threonine, alanine, proline, tyrosine, valine, phenylalanine và leucine.
  • Lipid: hàm lượng 3.96%, bao gồm acid myrisric, acid palmitic, acid stearic, acid oleic, acid linoleic, acid linolenic.
  • Protein (hàm lượng 0.23%) và protide (hàm lượng 1.26%)
  • Ngoài ra còn có các nguyên tố khác như Na, Na, Ca, Mg, Al, So Fe, V, Mn, Ti, Mo, Cu, Zr và P.
  1. Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) theo đông y
Cây Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) được rất nhiều thầy thuốc đông y sử dụng để điều trị các bệnh suy nhược cơ thể. Theo đông y thì Sâm Núi Răm(Sâm bố chính ) có:
  • Tính vị: vị ngọt đắng, tính mát
  • Quy kinh: vào 2 kinh tì, phế
  • Tác dụng: bổ khí, ích huyết, chỉ khát, sinh tân dịch; sao với gạo thì tính ấm, bổ tỳ vị, hỗ trợ tiêu hóa, hồi sức sau khi ốm dậy
  • Chủ trị: Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) có công dụng chữa bệnh cảm cúm, rối loạn tiêu hóa, kinh nguyệt không đều, đau lưng, hoa mắt, chóng mặt. Sâm Núi Răm (Sâm bố chính ) cũng rất tốt cho trẻ em gầy gò chậm lớn, mắc những bệnh về đường hô hấp như sốt và ho dai dẳng, viêm họng, viêm phế quản. Đặc biệt, Sâm Núi Răm (Sâm bố chính )  rất tốt cho những người bị mất ngủ kinh niên.

 ..CÔNG DỤNG CỦA SÂM NÚI RĂM (SÂM BỐ CHÍNH)

Sâm Bố Chính được mệnh danh là sâm của người nghèo vì tác dụng mà nó mang lại không thua kém gì nhân sâm nhưng giá thành thấp hơn rất nhiều. Sâm Bố Chính mang lại rất nhiều công dụng cho sức khỏe như:
  • Trị lao phổi cho trẻ con
Kết hợp sâm Bố Chính với cam thảo có thể điều trị bệnh lao phổi cho trẻ con.
  • Công dụng chữa rối loạn kinh nguyệt của Sâm Bố Chính
Phụ nữ bị rong kinh, chậm kinh, kinh nguyệt không đều có thể sử dụng sâm Bố Chính sắc nước uống hằng ngày để thấy hiệu quả. Ngoài ra kết hợp sâm Bố Chính với cỏ nhọ nồi sao vàng, thục địa, ngải cứu sao, ích mẫu, củ gai (cây gai làm bánh), củ gấu (tứ chế), sắc uống trong ngày cũng có công dụng chữa chứng rối loạn kinh nguyệt.
  • Chữa bệnh về tiêu hóa
Kết hợp sâm Bố Chính với bạch truật, hoàng kỳ, liên nhục, mạch môn, ngũ vị, chích thảo, phục tử chế, táo ta, gừng nướng có công dụng chữa gầy yếu, chán ăn, mỏi mệt khí đoản, đầy bụng đi lỏng. Ngoài ra còn có thể sử dụng sâm Bố Chính với bạch truật, trầm hương để trị táo bón.
  • Chữa suy nhược cơ thể
  • Sâm Bố Chính kết hợp với hoài sơn, hạt sen, bạch truật, binh lang giúp chữa suy nhược cơ thể cho những người mới ốm dậy hoặc những người phải lao động vất vả.
  • Công dụng của sâm Bố Chính trong chữa lo âu, trầm cảm
Sâm Bố Chính kết hợp với hoàn kỳ, đương quy, bạch truật, táo nhân, long nhãn, mộc hương, bạch thược, cúc hoa, bạch linh, viễn chí có công dụng điều trị tình trạng tinh thần bất an. Sâm Bố Chính với hoài sơn, hà thủ ô, long nhãn, bá tử nhân, toan táo nhân, liên tu, bán hạ chế, xương bồ, cam thảo dây, nhục quế có công dụng điều trị trầm cảm rất tốt.
  • Chữa mất ngủ
Sâm Bố Chính và hoàng tinh chế, tầm gửi, cây dâu, quả dâu, thỏ ty tử sao, hà thủ ô đỏ (chế), đỗ trọng, huyết giác, ba kích, cao hổ cốt rất tốt cho những người bị mất ngủ, thiếu máu xanh xao, mệt mỏi, nặng ngực.
  • Sâm Bố Chính có công dụng tăng cường sức khỏe sinh lý
Ông bà ta có câu “Nam dược trị Nam nhân”. Thật vậy, sâm Bố Chính kết hợp cùng sâm cau có tác dụng làm tăng ham muốn tình dục và các chức năng sinh lý, hỗ trợ điều trị các bệnh yếu sinh lý, liệt dương, xuất tinh sớm, suy thận, rối loạn cương dương, …

..BÀI THUỐC CHỮA BỆNH CÓ SÂM BỐ CHÍNH

  1. Điều trị bệnh lao phổi cho trẻ em
  • Thành phần: Sâm bố chính (6-10g), siro cam thảo (200g), nước đun sôi để nguội (180ml).
  • Cách dùng: Trộn đều tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị để được hỗn hợp hòa quyện. Mỗi lần cho trẻ uống 1 thìa x 1 lần/ngày.
  1. Trị rối loạn kinh nguyệt
– Cách 1:
  • Thành phần: Sâm bố chính, ngải cứu, ích mẫu ( mỗi vị 16g ), cỏ nhọ nồi, thục địa ( mỗi vị 20g ), củ cây gai (12g), củ ấu (10g ).
  • Cách dùng: Ngải cứu và cỏ nhọ nồi sao vàng, kết hợp với các vị thuốc còn lại hợp thành một thang. Đem sắc lấy 200ml nước đặc chia làm 3 lần uống. Ngày dùng 1 thang để cải thiện các triệu chứng của rối loạn kinh nguyệt như tắc kinh, rong kinh, chậm kinh…
– Cách 2: 
  • Thành phần: Sâm bố chính (10g), lá ngải cứu ( 10g), sung úy (10g)
  • Cách dùng: Sắc uống trong 7 ngày liên tục
  1. Bồi bổ khí huyết
  • Thành phần: Sâm bố chính (30g), củ mài, đương quy, dĩ nhân ( mỗi loại 15g), hồi dầu (12g), mật ong nguyên chất.
  • Cách dùng: Tán tất cả thành bột, trộn chung với lượng mật ong vừa đủ để được hỗn hợp mịn, khô vừa và không dính tay. Vo thuốc thành viên hoàn uống mỗi ngày 15 – 20g.
  1. Chống suy dinh dưỡng, đi ngoài phân lỏng, kiết lỵ cho trẻ trên 2 tuổi
  • Thành phần: Hoài sơn (30g), sâm bố chính (25g), ý dĩ (20g), bạch chỉ (10g), hạt sen (15g). Có thể sử dụng nguyên liệu với số lượng lớn hơn nhưng cần tuân theo đúng tỷ lệ trên.
  • Cách dùng: Tất cả đem sao chín, nghiền thành bột mịn. Trộn bột thuốc chung với một ít nước và đường nấu lên để được một loại cao lỏng. Để trị bệnh uống mỗi ngày 4 – 10g.
  1. Bổ huyết, chữa thiếu máu
  • Thành phần: Sâm bố chính, giao đằng, hạt sen (mỗi loại 100g), cam thảo (40g), bát giác hồi hương (8g), thảo quả (12g).
  • Cách dùng: Nghiền các vị trên lấy bột, vo thành viên hoàn nhỏ bảo quản trong hũ thủy tinh. Ngày uống 2 lần x 20g/lần.
  1. Chữa lo âu, trầm cảm
  • Thành phần: Sâm bố chính (16g), củ khoai mài, hà thủ ô, ích trí, bá tử nhân (mỗi loại 12g), táo nhân, cam thảo dây, thủy ngọc, liên tu, xương bồ ( mỗi loại 8g), nhục quế (4g).
  • Cách dùng: Tất cả rửa sạch, cho vào ấm sắc với 500ml, sắc cạn còn 300ml thì ngưng. Chia uống 2 lần trong ngày có tác dụng an thần, giảm căng thẳng, lo âu, trầm cảm.
  1. Hạ sốt, chữa ra nhiều mồ hôi và hay khát nước
  • Thành phần: Sâm bố chính (20g), địa hoàng thán (30g), quế nhục (3g)
  • Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày 1 thang
  1. Điều trị dự phòng hen suyễn, giảm tần suất lên cơn hen
– Cách 1:
  • Thành phần: Sâm bố chính (200g), vỏ quýt và can khương (mỗi loại 120g), rễ cây dâu tằm (160g), 4 con tắc kè, mật ong nguyên chất.
  • Cách dùng: Tắc kè làm sạch ruột, băm nhỏ, sao vàng. Tán tất cả thành bột trộn chung với mật ong làm hoàn. Mỗi ngày uống 12g.
– Cách 2: 
  • Thành phần: Sâm bố chính, hà thủ ô, củ đinh năng, ngải cứu ( mỗi loại 200g), đậu đen (500g).
  • Cách dùng: Nghiền thuốc thành bột và trộn chung với mật ong làm thành những viên hoàn có trong lượng khoảng 24g. Dùng ngày 2 viên, uống với nước đun sôi để nguội.
  1. Chữa ho 
  • Thành phần: Sâm bố chính (10g), quốc lão (8g).
  • Cách dùng: Sắc thuốc với 500ml nước, đun cạn còn 200ml thì tắt bếp. Gạn nước chia 2 lần uống, mỗi ngày 1 thang.
  1. Bồi bổ sức khỏe cho bệnh nhân sau điều trị áp xe phổi
  • Thành phần: Sâm bố chính và hoài sơn ( mỗi vị 16g), dĩ mễ, sinh địa, huệ tây, kim ngân hoa ( mỗi loại 12g).
  • Cách dùng: Sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.
  1. Chữa hồi hộp, đánh trống ngực, tim đập nhanh, khó ngủ
  • Thành phần: Sâm bố chính (20g), quả dâu chín, hà thủ ô, hoài sơn, long nhãn, hạt sen, rau má ( mỗi loại 12g), bá nhân, táo nhân ( mỗi loại 8g).
  • Cách dùng: Sắc lấy nước đặc chia 3 phần uống hết trong ngày. Mỗi ngày 1 thang.
  1. Chữa động kinh
  • Thành phần: Sâm bố chính, vỏ quýt, nam tam tinh, yết vĩ ( mỗi loại 20g), quế (4g), ý dĩ (40g), chu sa (1g), tim lợn (1 cái ).
  • Cách dùng: Tán nam tam tinh, ý dĩ , quế, vỏ quýt, sâm bố chính thành bột mịn. Sau đó, trộn bột thuốc chung với chu sa nhét vào bên trong tim lợn. Hấp cách thủy 40 phút, chia 3 lần ăn trong ngày cho hết.
  1. Bồi bổ cơ thể, nâng cao chức năng hệ tiêu hóa
  • Thành phần: Sâm bố chính ( nếu tươi dùng 1kg, khô dùng 3kg), 5 lít rượu trắng cao độ.
  • Cách dùng: Rửa sạch sâm bố chính, cho vào bình thủy tinh có miệng rộng ngâm với rượu trong 30 ngày. Mỗi lần uống 15ml, dùng trong các bữa ăn sáng, trưa, tối.
  1. Chữa suy nhược thần kinh
  • Thành phần: Sâm bố chính (20g), hoàng kỳ (12g), tần quy (8g), sơn khương (8g), mộc hương (8g), hoa cúc (8g), dư dung (8g), long nhãn (8g), táo nhân (8g), phục linh (6g), tiểu thảo (6g).
  • Cách dùng: Tất cả cho vào ấm sắc lấy nước đặc, chia uống vài lần. Mỗi ngày dùng 1 thang.
  1. Giúp cơ thể nhanh phục hồi sau bỏng
  • Thành phần: Sâm bố chính, dĩ mễ, củ mài ( mỗi loại 16g), sơn liên, sa sâm bắc, hà thủ ô, địa hoàng thán, kê huyết đằng ( mỗi loại 12g), câu khởi (10g), trần bì (8g).
  • Cách dùng: Sắc uống 1 thang mỗi ngày.
  1. Trị rối loạn giấc ngủ, nặng ngực, mệt mỏi trong người
  • Thành phần: Sâm bố chính (120g), mậu ất chi (80g), tầm gửi sống trên cây dâu, hạt cây tơ hồng, dạ hợp, quả dâu ( mỗi loại 40g), dứa dại, ba kích, cao xương hổ ( mỗi loại 20g), 2 lít rượu trắng ngon.
  • Cách dùng: Các vị thuốc đem ngâm chung với rượu. Sau 2 ngày 2 đêm lấy chưng cách thủy, hạ thổ trong 7 ngày. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 15 – 40ml.
  1. Chữa suy nhược cơ thể cho người mắc bệnh đường hô hấp
  • Thành phần: Sâm bố chính, sa sâm, toan táo hạch, tua sen ( mỗi loại 12g), hạt sen (20g), lá vông, hương phụ ( mỗi loại 10g), câu khởi (8g).
  • Cách dùng: Sử dụng thuốc theo dạng sắc, uống mỗi ngày 1 thang.
  1. Cải thiện sức khỏe cho người mới ốm dậy, đối tượng lao động nặng nhọc
  • Thành phần: Sân bố chính (180g), hạt sen và hoài sơn (mỗi vị 80g), sơn khương (40g), binh lang (8g).
  • Cách dùng: Tán thuốc thành bột uống mỗi ngày 20g.
  1. Trị chứng tay chân lạnh
  • Thành phần: Sâm bố chính, đương quy, hoàng kỳ và phục linh ( mỗi loại 20g), lộc nhung, chích thảo ( mỗi loại 8g).
  • Cách dùng: Phục linh tẩm sữa, đương quy tẩm mật sao vàng, hoàng kỳ cũng đem tẩm với nước phòng phong và sao vàng. Tất cả nghiền nhỏ sắc uống.
  1. Khắc phục chứng trì trệ tiêu hóa và bài tiết
  • Thành phần: Sâm bố chính (20g), sơn khương (40g), trầm hương (4g).
  • Cách dùng: Sơn khương đem tẩm sữa, sao vàng rồi cho vào ấm sắc cùng sâm bố chính trước. Cuối cùng thêm trầm hương vào tiếp tục sắc thêm 10 phút. Chia uống 2 – 3 lần. Qua ngày hôm sau sắc thang mới.
  1. Điều trị bệnh đái ra dưỡng chấp
  • Thành phần: Sâm bố chính, giao đằng, hoài sơn, tỳ giải, lá tre, huyền sâm, hạt sen, rễ cỏ tranh, quốc lão, mã đề ( mỗi loại 12g), hoạt thạch (6g).
  • Cách dùng: Sắc thuốc uống hàng ngày. Dùng liên tục mỗi ngày 1 thang cho đến khi khỏi bệnh.
  1. Chữa suy giảm chức năng thận, cường dương
  • Thành phần: Sâm bố chính, liên nhục, sừng nai, tục đoạn, ba kích, hoài sơn, cầu tích, liên tu, hoàng tinh (mỗi loại 1kg), đỗ đen (1,5kg), hạt tơ hồng (200g).
  • Cách dùng: Sừng nai đem đắp đất và nung tồn tính. Ba kích tẩm muối, sao vàng. Cuối cùng đem tất cả tán thành bột, vo viên hoàn nặng khoảng 12g. Ngày dùng 2 viên.
  1. Chữa thận khí kém, đau mỏi lưng gối, suy yếu cơ thể
  • Thành phần: Sâm bố chính, hoài sơn, gạc mai nướng, hộc quyết, tầm gửi trên cây dâu ( mỗi loại 6g), hà thủ ô (12g), mẫu đơn và nhụy sen ( mỗi loại 4g).
  • Cách dùng: Các vị thuốc đã chuẩn bị đem trộn chung, sắc uống ngày 1 thang.
  1. Tăng cường sức khỏe sinh lý
  • Thành phần: Sâm bố chính và sâm cau ( dùng dạng khô mỗi loại 1kg), cương tiền (300g), 10 lít rượu trắng cao độ.
  • Cách dùng: Đem 3 vị thuốc trên sao vàng, đổ xuống nền đất sạch cho nguội (hạ thổ ), ngâm rượu trong 30 ngày. Mỗi ngày có thể uống 2 – 3 lần, mỗi lần 15ml.
  1. Chữa chán ăn, đầy bụng, tiêu chảy
  • Thành phần: Sâm bố chính (40g), sơn khương sao mật (20g), thục chi sao mật (8g), chích thảo (4g), hắc phụ (1,2g), 4 quả táo ta, 1 miếng gừng tươi.
  • Cách dùng: Nấu nước đặc uống vài lần trong ngày.
  1. Điều trị khí hư bạch đới
  • Thành phần: Rễ sâm bố chính
  • Cách dùng: Rửa sạch, giã nhỏ rễ sâm bố chính rồi đem nấu cùng gạo nếp ăn
  1. Bổ khí huyết, chống suy nhược cơ thể ( hoàn đại bổ)
  • Thành phần: Sâm bố chính và củ đinh lăng ( mỗi loại 100g), giao đằng (60g), vỏ quýt (20g), rau thai nhi ở phụ nữ đẻ con so (1 bộ), mật ong nguyên chất.
  • Cách dùng: Rau thai nhi rửa sạch, cắt bỏ hết màng gân, cắt ra từng miếng để trên đĩa gốm sứ sấy khô. Rễ đinh lăng gọt vỏ, thái lát mỏng, sấy khô và sao vài phút. Cuối cùng, đem tất cả tán nhỏ, trộn với mật ong, vo thành viên hoàn cỡ 12g. Mỗi ngày uống 1 viên vào buổi tối trước lúc đi ngủ. Liệu trình dùng thuốc kéo dài 15 ngày.
  1. Chữa táo bón, gây yếu, suy nhược, táo khát, tiểu són
  • Thành phần: Sâm bố chính, cao ban long
  • Cách dùng: Sâm bố chính đem nấu cho cô đặc thành cao. Khi sử dụng hòa với cao ban long uống theo liều lượng chỉ dẫn của thầy thuốc.
  1. Chữa mụn nhọt sưng lở, sản hậu tiện bí
  • Thành phần: 6 -12g sâm bố chính
  • Cách dùng: Đem sâm sắc nước uống hoặc nghiền thành bột mịn pha với nước đun sôi để nguội uống